Het belangrijkste doel van een gebruikershandleiding is het waarborgen van een correct en veilig gebruik van een product. De kennis daarvan moet aan de gebruiker worden aangeboden in een tekstuele en visuele uitleg. Bij het produceren en importeren van producten heeft men al snel te maken met restricties die vanuit de wet gesteld worden. Zeer belangrijk voor engineering zijn de wettelijke eisen die gesteld worden aan de inhoud van een gebruikershandleiding. De bekendste en meest toegepaste eisen hieromtrent zijn terug te vinden in de Machinerichtlijn.
Algemeen
Belangrijk is dat installatie- bedienings- en onderhouds-instructies compleet zijn. Zorg tevens dat de gehele documentatie een samenhangend geheel is. Ga goed na wat het niveau is van het bedienings- en onderhouds-personeel. Vaak wordt van een te hoog niveau uitgegaan. De meegeleverde informatie moet eenvoudig, eenduidig, leesbaar (op het laagste gebruikersniveau) en begrijpbaar zijn! De documentatie is onderdeel van het bij de CE-markering gevraagde constructie dossier. Het moet met een machine worden meegeleverd!
Deze documentatie is in toenemende mate van belang als onderdeel van de bewijsvoering bij:
• Het aantonen dat het product voldoet aan de
betreffende CE richtlijnen (veiligheid en gezondheid)
• Het aantonen dat het product in orde is in het kader
van de wet productaansprakelijkheid en dat het een
niet gebrekkig product is.
Doel documentatie
Primair is dit bedoeld voor het zekerstellen van
• Bediening.
• Waarschuwingen voor onveilige situaties.
• Reparaties.
Het is tevens de basis voor de opleiding van nieuwe medewerkers en het is de basis voor verkoopdocumentatie. Naast tekst kan hierbij gebruik worden gemaakt foto’s, tekeningen, diagrammen, pictogrammen, stroomschema’s e.d.
Wat moet er volgens de machinerichtlijn allemaal aan informatie in de gebruiksaanwijzing komen te staan?
In willekeurige volgorde een groot aantal aspecten die in een gebruiksaanwijzing voor (kunnen) komen. Afhankelijk van het type machine kunnen aspecten uit deze opsomming worden geschrapt of er aan worden toegevoegd. Het aspect veiligheid komt twee maal voor in de gebruiksaanwijzing. Eén maal vinden we dit in het hoofdstuk veiligheid; één maal bij de situatie waar de veiligheid werkt of aanwezig is. De gebruiksaanwijzing dient geschreven te zijn in een van de officiële talen van het land waaraan wordt geleverd.
De aandachtspunten zijn:
• De beoogde gebruiksomstandigheden
• De werkplek
• Instructies inzake:
• Installeren.
• Monteren / demonteren (indien door klant te doen).
• Afstellen (indien door klant te doen).
• In bedrijfstellen (indien door klant te doen).
• Gebruik.
• Hanteren (massa).
• Onderhoud en reparatie (voor zover door klant te doen).
• Lesinstructies
• Niet bedoeld gebruik
• Tekeningen en schema’s voor
• In bedrijfstellen (indien door klant te doen).
• Onderhoud.
• Inspectie.
• Controle.
• Reparatie (voor zover door klant te doen).
• Commerciële documentatie met zelfde gegevens
• Informatie over geluidsuitstraling
• Gegevens inzake trillingen
• Hoofdstuk over veiligheid waarin
• Bedoeld gebruik wordt afgegrensd (deze machine is alleen te gebruiken voor ….).
• Waarschuwen voor niet bedoeld gebruik (denk onder andere aan niet opgeleide bedieners).
• Veiligheidsmaatregelen worden aangegeven.
• Op gevaren wordt gewezen (pictogrammen).
• Hoofdstuk met aanwijzingen voor gebruik van “toebehoren van derden.
• Wie mag de machine bedienen
• Opleiding.
• Personen.
• Omstandigheden.
• Vakpersoneel.
• Wie mag repareren
• Opleiding.
• Training.
• Veiligheidsmaatregelen.
• Ombouwen en/of veranderen van machines
• Montage (indien door klant of derde te doen)
• Aanwijzingen voor transport.
• Opleiding montage personeel .
• Montage veiligheid zoals fundament, kranen, hulpmiddelen e.d.
De gebruiksaanwijzing is een apart te leveren deel van de order en dient op de leverings documenten te worden vermeld! De nieuwe machinerichtlijn stelt andere eisen aan het technische dossier van de machines die na 29-12-2009 in voor het eerst in gebruik worden gesteld of voor het eerst in de handel worden gebracht. Dit betreft machines die daarvoor met een II-B verklaring werden geleverd. In de dossiers van deze halffabricaten moet onder andere een risicoinventarisatie en evaluatie zijn opgenomen. Het maken van een risicobeoordeling van een II-B machine is soms lastig. U ontkomt er echter niet aan. De voorschriften omtrent de inhoud van het technische dossier is opgenomen in de machinerichtlijn.
